Check vooraf
De vraag die centraal staat bij de check vooraf is of het voorstel waar je mee bezig bent raakt aan het ontwikkelbelang of het welzijn van kinderen. En daarmee dus aan de rechten van kinderen. Bij de check vooraf kun je je laten leiden door twee vragen:
- Wat is het doel van het voorstel?
- Raakt het voorstel waar je aan werkt het ontwikkelbelang of het welzijn van kinderen en daarmee aan kinderrechten?
Om te beoordelen of een voorstel de ontwikkeling en het welzijn van kinderen raakt, moet je volgens het Kinderrechtencomité kijken naar (minimaal) zeven elementen⁴. Ze geeft hierbij aan dat deze lijst van zeven elementen niet uitputtend is. Dit betekent dat, als dat van toepassing is, je hier ook extra elementen aan toe kan voegen. De zeven elementen dien je tenminste mee te nemen.
Het Kinderrechtencomité heeft in General Comment 14 een invulling gegeven aan deze elementen. Deze uitleg kun je betrekken in je eerste check en ook later in stap 1.
Deze elementen geven een pedagogische duiding aan de verwezenlijking van kinderrechten. Ze zijn nodig voor een gunstig ontwikkelingsperspectief voor kinderen.
De zeven elementen gebruik je bij de eerste check als hulpmiddel om te beoordelen of het voorstel raakt aan het ontwikkelbelang of het welzijn van kinderen. In stap 1 van de toets komen deze elementen nogmaals terug.
Omdat je je niet altijd realiseert dat je voorstel ook de belangen van kinderen raakt (zowel positief als negatief), is het belangrijk om alle zeven de elementen langs te lopen. Ga na of de zeven elementen geraakt worden door het voorstel waar je mee bezig bent.
Let op! Vat dit breed op. Het voorstel kan ook indirect kinderen raken of pas op de lange termijn. Kinderrechten horen voorop te staan in het opstellen van wet- en regelgeving en beleid, dus liever een kinderrechtentoets te veel dan te weinig.
Conclusie eerste check
Als het voorstel op geen enkele manier raakt aan de belangen van kinderen, ook niet indirect of op de lange termijn, dan stopt de toets. Als het voorstel wel raakt aan de belangen van kinderen, dan ga je door met de vier stappen van de kinderrechtentoets.